Openjournals is een tijdschrift rijker. Het Research Data Journal for the Humanities and Social Sciences (RDJ) is officieel over naar het Openjournals-platform. Zeker voor een tijdschrift dat zich richt op het toegankelijk maken van datasets is publiceren in diamond open access van groot belang. Dankzij de ondersteuning van Openjournals kan dit unieke tijdschrift blijven publiceren, zonder dat auteurs daarvoor hoeven te betalen. Het past daarmee perfect binnen de missie van Openjournals om wetenschappelijke kennis vrij beschikbaar te maken voor iedereen. Maar hoe is het Research Data Journal precies bij Openjournals terechtgekomen? We spraken met hoofdredacteur Christiaan van Bochove over het tijdschrift, de geschiedenis, en de waarde van open science.
Wat voor tijdschrift is RDJ?
“Ons tijdschrift biedt onderzoekers uit het hele SSH-domein de mogelijkheid om korte artikelen te publiceren waarin zij datasets beschrijven die in een gecertificeerd data-archief zijn gedeponeerd. Op die manier wordt niet alleen de toegang tot en herbruikbaarheid van die dataset verbeterd, maar krijgen auteurs ook de erkenning voor het – vaak tijdrovende – verzamelen en ordenen van data.”
“Ons tijdschrift is eigenlijk best bijzonder. Wij zijn peer-reviewed, maar verschijnen niet in druk en zijn dus e-only. Bovendien zijn we sinds het begin diamond open access: publicatie is volledig kosteloos voor auteurs – iets wat bij commerciële uitgevers zelden voorkomt.”
Hoe is RDJ ontstaan?
“Ons tijdschrift is in 2016 opgericht door expertisecentrum en depot voor onderzoeksdata DANS en uitgeverij Brill. In 2021 nam CESSDA, het consortium van Europese data depots in de sociale wetenschappen, het stokje van DANS over. Dankzij deze samenwerking hebben we een goedlopend tijdschrift weten neer te zetten. Onderzoekers weten hun weg naar ons tijdschrift steeds beter te vinden. In 2024 publiceerden we zodoende maar liefst 20 papers en artikelen worden ook veel bekeken en gedownload. Het artikel van mijn Utrechtse collega Eltjo Buringh spant wat dat betreft met dik 31.000 views en downloads de kroon.”
Hoe zijn jullie bij Openjournals terechtgekomen?
“Onze overgang van Brill naar Openjournals werd ingezet toen CESSDA in 2024 haar bijdrage aan ons tijdschrift moest heroverwegen. Voor ons tijdschrift was dat natuurlijk een teleurstellend bericht, maar het bood ons ook de mogelijkheid om te kijken naar andere manieren van publiceren. Zodoende zijn we via mijn oud-collega Aad Blok terechtgekomen bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis en het non-profit initiatief waar hij al goede ervaringen mee had: Openjournals.”
Waarom is open science belangrijk voor RDJ?
“Ik zou die vraag eigenlijk liever wat algemener maken: waarom is open science belangrijk voor wetenschap en samenleving? Het antwoord op die vraag is dan weer heel gelaagd. Het gaat er dan niet alleen om dat onderzoek transparant en reproduceerbaar is, data herbruikbaar zijn en duurzaam worden opgeslagen, maar ook dat instrumenten en publicaties voor zo veel mogelijk mensen toegankelijk zijn. Als e-only en diamond open access tijdschrift op een non-profit platform dragen wij daar ons steentje aan bij.”
